Wniosek o udzielenie azylu

Przedmiotem rozpoznania w sprawie jest skarga K.K. na decyzję Rady do Spraw Uchodźców z (…) marca 2011 r. utrzymującą w mocy decyzję Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców z (…) grudnia 2010 r. orzekającą o umorzeniu postępowania w sprawie o nadanie statusu uchodźcy w związku z niedopuszczalnością wniosku.

 

Decyzja została wydana w oparciu o następujący stan faktyczny:

 

Składając pierwszy wniosek o nadanie statusu uchodźcy dniu (…) lipca 2009 r. cudzoziemiec K.K., wskazał, że w kraju pochodzenia był prześladowany i zastraszany, stosowano wobec niego przemoc. Groźby kierowane były również wobec członków jego najbliższej rodziny.

 

Decyzją z dnia (…) marca 2010 r., która obejmowała również żonę i małoletnie dzieci skarżącego, Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców odmówił skarżącemu nadania statusu uchodźcy, udzielenia mu ochrony uzupełniającej oraz postanowił wydalić z terytorium Polski wobec stwierdzenia, że nie zachodzą okoliczności uzasadniające udzielenie zgody na pobyt tolerowany.

 

Następnie Rada do Spraw Uchodźców, po rozpatrzeniu odwołania decyzją z (…) maja 2010 r. utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję.

 

Organ odwoławczy podzielił w niej argumentację przedstawioną przez organ pierwszej instancji oraz ocenę okoliczności sprawy. Stwierdził, że skarżący nie wskazał faktów i okoliczności uzasadniających jego obawę przed indywidualnymi prześladowaniami. Brak też przesłanek, aby twierdzić, że władze kraju pochodzenia podejmowały wobec skarżącego działania krzywdzące z powodu jego rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej albo przekonań politycznych. Organ odwoławczy podzielił pogląd organu pierwszej instancji, zgodnie z którym „krwawa zemsta” nie może być podstawą nadania statusu uchodźcy. Podkreślił, że osoba ubiegająca się o nadanie w Polsce takiego statusu musi wykazać indywidualny charakter prześladowań albo obaw przed prześladowaniami. W ocenie organu skarżący nie spełnia przesłanek z art. 15 o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP uzasadniających udzielenie ochrony uzupełniającej, jak również przesłanek udzielenia zgody na pobyt tolerowany w związku z czym, orzekł o wydaleniu cudzoziemca wraz z rodziną.

 

Na powyższą decyzję cudzoziemiec złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. W skardze przedstawił zarzuty przeciwko zaskarżonej decyzji, podnosząc naruszenie przez organ przepisów postępowania mający istotny wpływ na wynik sprawy tj., art. 7 i 77 kpa poprzez niewłaściwe przeprowadzenie postępowania dowodowego oraz art. 80 kpa poprzez dowolną ocenę dowodów. Zaskarżonej decyzji zarzucił również naruszenie art. 13, art. 15, art. 16, art. 18, art. 97 ust. 1 pkt 1 i pkt 1a ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

 

W dniu (…) lipca 2010 r. cudzoziemiec, nie czekając na rozpatrzenie złożonej skargi przez Sąd, złożył drugi wniosek o nadanie statusu uchodźcy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wnioskodawca jako okoliczności uzasadniające wystąpienie z wnioskiem wskazał tak jak w poprzednim wniosku, przemoc wobec niego i jego rodziny oraz prześladowania.

 

Decyzją z (…) grudnia 2010 r. Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców umorzył postępowanie w sprawie wobec stwierdzenia, że wniosek jest niedopuszczalny.

 

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ administracyjny wskazał, iż wszystkie okoliczności przedstawione przez cudzoziemca w nowym wniosku są tożsame z okolicznościami, które były już przedmiotem rozstrzygnięcia organów orzekających, zakończone wydaniem decyzji ostatecznej. Szef Urzędu podkreślił, że powoływane już przez wnioskodawcę okoliczności związane z zemstą krwi ciążącą na nim i jego rodzinie były już wnikliwie zbadane przez organy administracyjne i nie mogą być uznane za prześladowanie w rozumieniu ustawy z 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP (Dz. U. 2009 r. Nr 189 poz. 1472).

 

Organ I instancji wskazał ponadto, że złożenie przez K.K. kolejnego wniosku o status uchodźcy, ma na celu jedynie zalegalizowanie pobytu w Polsce, co stanowi nadużycie postępowania uchodźczego.

 

Rozpatrując odwołanie od powyższej decyzji Rada do Spraw Uchodźców decyzją z (…) marca 2011 r. utrzymała w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji. W uzasadnieniu decyzji stwierdziła, że w sprawie nie nastąpiło naruszenie art. 40 ust. 1 i 2 pkt 2 ww. ustawy, na co wskazywał odwołujący się.

 

Rada podkreśliła, iż wnioskodawca inicjując nowe postępowanie wskazał tożsame przyczyny ubiegania się o udzielenie ochrony międzynarodowej w Polsce. Organ odwoławczy odniósł się także do art. 32 ust. 3 i 4 Dyrektywy Rady nr 2005/85/WE z 1 grudnia 2005 r. w sprawie ustanowienia minimalnych norm dotyczących procedur nadawania i cofania statusu uchodźcy w Państwach Członkowskich, zgodnie z którym K.K. nie ujawnił żadnych informacji lub okoliczności innych niż przedstawione w postępowaniu zakończonym decyzją Rady z (…) maja 2010 r.

 

W ocenie organu II instancji od złożenia przez cudzoziemca poprzedniego wniosku o nadanie statusu uchodźcy sytuacja w kraju pochodzenia strony nie uległa zmianie w stopniu mającym jakiekolwiek znaczenie dla oceny zasadności objęcia cudzoziemca ochroną międzynarodową na terytorium RP.

 

Wyrokiem z 8 marca 2011 r. V SA/Wa 1947/2010 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, odniósł się do skargi cudzoziemca na decyzję Rady do Spraw Uchodźców z (…) maja 2010 r. (postępowanie zainicjowane pierwszym wnioskiem). Sąd uchylił zaskarżoną decyzję w części, w jakiej decyzja ta utrzymuje w mocy pkt 3 decyzji Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców z (…) marca 2010 r. oraz w pozostałej części skargę oddalił.

 

Sąd uznał, że nie doszło do dostatecznego wyjaśnienia przez Radę okoliczności podlegania przez cudzoziemca i jego rodzinę konsekwencjom „krwawej zemsty”, pod kątem art. 97 § 1 pkt 1 ustawy o ochronie praw cudzoziemców. W treści tego artykułu postanowiono bowiem m.in., że cudzoziemcowi udziela się zgody na pobyt tolerowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli jego wydalenie mogłoby nastąpić jedynie do kraju, w którym zagrożone byłoby jego prawo do życia, wolności, bezpieczeństwa osobistego. W ocenie Sądu dopiero dokładne wyjaśnienie wskazanych wyżej kwestii pozwoli organowi na prawidłowe rozstrzygnięcie w zakresie udzielenia zgody na pobyt tolerowany, co spowodowało, że konieczne stało się uchylenie decyzji w zakresie wydalenia jako przedwczesnej.

 

Jednocześnie cudzoziemiec złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na decyzję Rady do Spraw Uchodźców z (…) marca 2011 r. (zainicjowaną drugim wnioskiem) orzekającą o umorzeniu postępowania w sprawie o nadanie statusu uchodźcy w związku z niedopuszczalnością wniosku. Jej autor wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców z (…) grudnia 2010 r. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie prawa tj.:

 

– art. 40 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony poprzez umorzenie postępowania wobec błędnego stwierdzenia, że wniosek jest oparty na tych samych podstawach, a co za tym idzie nierozpoznanie istoty sprawy,

 

– art. 13, art. 15 i art. 97 ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony poprzez uznanie braku przesłanek do nadania statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt tolerowany,

 

– art. 138 § 1 kpa poprzez utrzymanie błędnej decyzji,

 

– art. 7 i 77 kpa poprzez niewłaściwe przeprowadzenie postępowania dowodowego, wydanie rozstrzygnięcia z pominięciem słusznego interesu strony oraz niewyczerpujące zebranie dowodów umożliwiających podjęcie decyzji w sprawie,

 

– oraz naruszenie art. 80 kpa poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego zwłaszcza przedstawionego w odwołaniu od decyzji Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców.

 

Autor skargi podkreślił, że ponowny wniosek o przyznanie statusu uchodźcy złożył w związku z doniesieniami o pogarszającej się sytuacji w zakresie przestrzegania praw człowieka i pogłębiającym się chaosie na P.

 

Jak zapewnił skarżący w drugim postępowaniu powołał nowe elementy, które nie były przedmiotem rozpoznania w pierwszym postępowaniu, a które mają istotne znaczenie dla rozpatrzenia sprawy. Cudzoziemiec wyjaśnił w treści skargi, że nie ma szans na obronę życia swojego i jego rodziny przed krwawą zemstą rodziny zabitego. Skarżący wspomniał również o braku możliwości kontynuowania leczenia g. w kraju pochodzenia.

 

Cudzoziemiec podniósł także, że wydalenie jego i rodziny z terytorium Polski naruszałoby prawa jego dzieci, gdyż od 1 września 2009 r. uczęszczają do polskich szkół, tu mają przyjaciół i nie chcą wracać do Rosji.

 

W odpowiedzi na skargę Rada do Spraw Uchodźców wniosła o odrzucenie skargi K.K., z uwagi na fakt, że w dniu 8 marca 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie V SA/Wa 1947/2010 wydał prawomocny wyrok w sprawie tożsamej z niniejszą. Ewentualnie o oddalenie skargi, gdyż brak jest podstaw do przyjęcia, że zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem prawa.

 

Decyzją z (…) sierpnia 2011 r. Rada do Spraw Uchodźców po ponownym rozpatrzeniu odwołania K.K. od decyzji Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców z (…) marca 2010 r. uchyliła zaskarżoną decyzję w zakresie wydalenia z terytorium RP wobec stwierdzenia, że nie zachodzą okoliczności uzasadniające udzielenie zgody na pobyt tolerowany oraz udzieliła wnioskodawcy zgody na pobyt tolerowany.

 

W treści uzasadnienia decyzji Rada wyjaśniła, że wnioskodawca spełnia kryteria udzielenia zgody na pobyt tolerowany zgodnie z art. 97 ust. 1 pkt 1 ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP. W swoich zeznaniach cudzoziemiec, jak podkreślił organ odwoławczy obszernie powoływał się na zagrożenie wynikające z tzw. zemsty krwi, ponadto Rada wzięła także pod uwagę fakt, że K.K. jest osobą ciężko chorą, a leczenie w kraju pochodzenia może być istotnie utrudnione.

 

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

 

Skargę należało oddalić. Spór w niniejszej sprawie sprowadza się do rozważania, czy zaskarżoną decyzją z (…) marca 2011 r. Rada do Spraw Uchodźców mogła zdecydować o umorzeniu postępowania w sprawie o nadanie statusu uchodźcy. Podstawą prawną umorzenia postępowania wszczętego wnioskiem skarżącego był art. 40 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP, wobec czego rozstrzygnięciu podlega to, czy organy administracji orzekające w sprawie mogły uznać wniosek cudzoziemca za niedopuszczalny z tego względu, iż skarżący wystąpił z nowym wnioskiem o nadanie statusu uchodźcy, podczas gdy postępowanie wszczęte poprzednim wnioskiem cudzoziemca zostało zakończone decyzją ostateczną (zawisło na etapie postępowania sądowego), a nowy wniosek został oparty – zdaniem organu – na tych samych podstawach.

 

Przypomnieć należy, że zgodnie z art. 40 ust. 1 ww. ustawy o ochronie – jeżeli organ prowadzący postępowanie stwierdzi, że wniosek jest niedopuszczalny, wydaje decyzję o umorzeniu postępowania z powodu niedopuszczalności wniosku. Zgodnie zaś z ust. 2 pkt 2 tego artykułu – wniosek jest niedopuszczalny, gdy po otrzymaniu decyzji ostatecznej o odmowie nadania statusu uchodźcy wnioskodawca złożył wniosek oparty na tych samych podstawach.

 

Sąd wskazuje, że kwestię wyjaśnienia pojęcia złożenia nowego wniosku „opartego na tych samych podstawach” – jak trafnie zauważyła to Rada w zaskarżonej decyzji – należy interpretować zgodnie z treścią art. 32 ust. 3 i 4 Dyrektywy Rady 2005/85/WE z 1 grudnia 2005 r. w sprawie ustanowienia minimalnych norm dotyczących procedur nadawania i cofania statusu uchodźcy w Państwach Członkowskich (Dz. Urz. UE L 2005.326.13) – kolejny wniosek o udzielenie azylu jest poddawany najpierw wstępnemu rozpatrzeniu co do tego, czy po wycofaniu uprzedniego wniosku lub po podjęciu w sprawie tego wniosku decyzji, o której mowa w ust. 2 lit. b niniejszego artykułu, zaistniały lub zostały przedstawione przez wnioskodawcę nowe elementy lub informacje odnoszące się do rozpatrzenia możliwości uzyskania przez niego statusu uchodźcy na mocy dyrektywy 2004/83/WE (ust. 3). Jeżeli po wstępnym rozpatrzeniu, o którym mowa w ust. 3 niniejszego artykułu, zaistniały lub zostały przedstawione przez wnioskodawcę nowe elementy lub informacje, znacznie zwiększające prawdopodobieństwo spełniania przez wnioskodawcę warunków statusu uchodźcy na mocy dyrektywy 2004/83/WE, wniosek jest rozpatrywany dalej zgodnie z rozdziałem II (ust. 4).

 

W przedmiotowej sprawie sytuacja, o której wyżej mowa nie miała miejsca, zatem uznać należy, iż organ słusznie zastosował się do regulacji określonej w art. 40 ust. 1 ustawy o ochronie tzn. wydał decyzją o umorzeniu postępowania z powodu niedopuszczalności wniosku.

 

Z akt sprawy wynika, że skarżący złożył ponowny wniosek o nadanie statusu uchodźcy oparty na tych samych podstawach co wniosek poprzedni. Ten poprzedni wniosek zainicjował postępowanie, które zakończyło się wydaniem decyzji ostatecznych (niekorzystnych dla skarżącego). Decyzje te były przedmiotem kontroli Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (sprawa V SA/Wa 1947/2010), który uchylił zaskarżoną decyzję w części, w jakiej decyzja ta utrzymuje w mocy pkt 3 decyzji Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców z (…) marca 2010 r. oraz w pozostałej części skargę oddalił. Po ponownym rozpoznaniu Rada do Spraw Uchodźców decyzją z (…) sierpnia 2011 r. uchyliła zaskarżoną decyzję w zakresie wydalenia z terytorium RP wobec stwierdzenia, że nie zachodzą okoliczności uzasadniające udzielenie zgody na pobyt tolerowany oraz udzieliła wnioskodawcy zgody na pobyt tolerowany (decyzja obejmuje także żonę wnioskodawcy oraz ich dzieci).

 

Zatem co Sąd podkreśla cudzoziemiec i jego rodzina są na mocy wskazanej wyżej decyzji objęci zgodą na pobyt tolerowany.

 

Wracając zatem do kwestii skargi objętej kontrolą Sądu w tym postępowaniu to jest ona nieuzasadniona. Odnosząc się do przedmiotowej sprawy należy wskazać, że w dacie rozstrzygania o ponownym wniosku skarżącego istniała (o czym była mowa wyżej) decyzja ostateczna, a nowy wniosek dotyczył dokładnie takich samych okoliczności i faktów odnoszących się do skarżącego i mogących mieć dla niego znaczenie ze względu na sytuację kraju pochodzenia, które były już przedmiotem rozważań organu.

 

W takiej sytuacji organ miał więc prawo uznać, że istnieje podstawa do umorzenia postępowania w związku z niedopuszczalnością wniosku.

 

Należy zauważyć, że jedynie na tle udzielenia skarżącemu zgody na pobyt tolerowany, istniały zastrzeżenia Sądu (dotyczące postępowania wywołanego pierwszym wnioskiem skarżącego), które znalazły wyraz w wyroku WSA z 8 marca 2011 r., który zapadł jednak po wydaniu ostatecznej zaskarżonej decyzji Rady do Spraw Uchodźców z (…) marca 2011 r. Ostatecznie skarżący uzyskał wraz z rodziną zgodę na pobyt tolerowany co powoduje, że ponowne orzekanie organu w tym zakresie byłoby bezprzedmiotowe.

 

Z powyższych względów należy uznać, że organy administracji przeprowadziły prawidłowo postępowanie, nie są więc zasadne zarzuty skarżącego dotyczące naruszenia przepisów prawa materialnego. Sąd nie dopatrzył się również w postępowaniu organów naruszenia wskazanych w skardze przepisów postępowania. Sprawa została bowiem poddana analizie w stopniu wystarczającym do jej ostatecznego rozstrzygnięcia.

 

Sąd wyjaśnia ponadto, że wniosek Rady zawarty w treści odpowiedzi na skargę z (…) kwietnia 2011 r. dotyczący odrzucenia skargi K.K. nie może być wzięty pod uwagę. Pierwsze postępowanie zainicjowane wnioskiem cudzoziemca z (…) lipca 2009 r., a zakończone decyzją Rady z (…) maja 2010 r. (następnie uchylonej przez Sąd), nie może być utożsamiane z postępowaniem prowadzonym przez Radę z związku z drugim wnioskiem skarżącego z (…) lipca 2010 r. Są to dwa odrębne postępowania, zainicjowane dwoma wnioskami pomimo, że okoliczności w nich wskazane zostały powtórzone. Zatem Sąd nie może powołując się na art. 58 § 1 pkt 4 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2002 r. Nr 153 poz. 1270 ze zm. zwane dalej ppsa) odrzucić skargi wniesionej przez K.K., gdyż postępowanie z pierwszego wniosku cudzoziemca zakończone zostało decyzją ostateczną i było postępowaniem odrębnym od niniejszego.

 

Z tych względów i na podstawie art. 151 ppsa, Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji wyroku. Wynagrodzenie za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną z urzędu zasądzono na podstawie art. 250 ppsa w związku z § 18 ust. 1 pkt 1 lit. c i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2002 r. Nr 163 poz. 1348 z późn. zm.).