Chciałbym zawrzeć w Polskim USC związek małżeński z obywatelką Tajlandii, która na co dzień mieszka w Kongo. Polski Urząd Stanu Cywilnego wymaga zaświadczenia o zdolności prawnej do zawarcia związku małżeńskiego, którego Tajlandia nie wydaje. W związku z tym pozostaje nam złożenie wniosku do sądu o zwolnienie z tego obowiązku. Problem polega na tym że moja dziewczyna przebywa przez cały czas w Kongo i chce przyjechać dopiero na czas rozprawy w sądzie. Mieszkam w Poznaniu. Czy moja dziewczyna może napisać we wniosku o zwolnienie od złożenia dowodu zdolności prawnej do zawarcia związku małżeńskiego, adres zamieszkania w Poznaniu i w uzasadnieniu napisać że będzie obecna pod tym adresem dopiero na czas rozprawy?
Zwolnienia od obowiązku złożenia urzędowi stanu cywilnego dokumentu potrzebnego do zawarcia małżeństwa udziela sąd na wniosek osoby obowiązanej do złożenia dokumentu. Sprawy te należą do właściwości sądów rejonowych. Wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania wnioskodawcy, a w braku miejsca zamieszkania - sąd miejsca jego pobytu. Do postępowania z urzędu właściwy jest sąd miejsca, w którego okręgu nastąpiło zdarzenie będące podstawą wszczęcia postępowania. W braku wskazanych wyżej podstaw właściwy będzie Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie. W wypadku gdy sąd właściwy nie może z powodu przeszkody rozpoznać sprawy lub podjąć innej czynności albo gdy wymagają tego względy celowości, sąd nad nim przełożony wyznaczy na posiedzeniu niejawnym inny sąd do rozpoznania sprawy w całości lub w części. Wyznaczenie następuje z urzędu albo na przedstawienie sądu właściwego, albo też na wniosek właściwego organu lub osoby zainteresowanej, po wysłuchaniu w razie potrzeby innych osób zainteresowanych.
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu (art. 25 Kodeksu cywilnego). Są dwa integralnie złączone składniki miejsca zamieszkania: obiektywny, czyli pobyt stały w danej miejscowości (corpus), oraz subiektywny w postaci uzewnętrznionego zamiaru, woli tego pobytu (animus). Łączne występowanie tych składników pozwala wskazać daną miejscowość jako centrum życiowej aktywności osoby, w którym koncentrują się jej interesy osobiste i majątkowe.
Decydujące jest miejsce zamieszkania w chwili złożenia wniosku do Sądu. W omawianej sprawie wniosek powinien zostać więc złożony do Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy. W przypadku złożenia wniosku do Sądu Rejonowego w Poznaniu istnieje ryzyko, iż uzna się on za niewłaściwy a sprawa zostanie przekazana do Warszawy co niepotrzebnie przedłuży całą procedurę.
Na marginesie jedynie wspomną, iż faktycznie na termin rozprawy w Warszawie czeka się dłużej jednak z doświadczenia wiem, iż postanowienie wydawane jest na pierwszej rozprawie natomiast w przypadku Sądu w Poznaniu nie zawsze tak bywa.
