Kilka dni temu zawarłem związek małżeński z obywatelką Rumunii, udałem się do wojewody w celu wyrobienia dla niej karty pobytu. Wojewoda jednak odesłał mnie „z kwitkiem” gdyż uznał, iż żona nie posiada ważnego paszportu, ponieważ zmieniła nazwisko. Czy wojewoda ma rację? Jak uzyskać PESEL dla żony oraz dopisać ją do ubezpieczenia zdrowotnego? Czy konieczna jest wymiana paszportu wolałbym nie tracić czasu tak, aby od razu dostała obywatelstwo?
Zgodnie z Ustawą z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin obywatelowi UE przysługuje prawo pobytu przez okres dłuższy niż 3 miesiące, w przypadku gdy jest małżonkiem obywatela polskiego.
Zgodnie z art. 21 powołanej ustawy przy składaniu wniosku o zarejestrowanie pobytu lub wydanie karty pobytu członka rodziny obywatela UE okazuje się ważny dokument podróży. Obywatel UE może okazać inny ważny dokument potwierdzający jego tożsamość i obywatelstwo.
W mojej ocenie paszport posiadany przez Pana żonę jest nadal ważny. Nie jestem specjalistą z zakresu prawa rumuńskiego nie mniej pierwsze słyszę, aby jakiekolwiek przepisy w którymkolwiek z krajów powodowały automatyczne unieważnienie paszportu w przypadku zmiany nazwiska.
Co do zasady w takim przypadku ustawa nakłada jedynie obowiązek wymiany paszportu przez cudzoziemca a dopiero uchybienie temu terminowi powoduje utratę ważności paszportu. Podobnie czyni to polska ustawa. Zgodnie z art. 18a Ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o dokumentach paszportowych w przypadku zmiany lub konieczności sprostowania danych zamieszczonych w dokumencie paszportowym osoba posiadająca ważny dokument paszportowy jest obowiązana wystąpić o jego wymianę niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 30 dni od dnia doręczenia ostatecznej decyzji administracyjnej lub prawomocnego orzeczenia sądu stwierdzającego zmianę albo sporządzenia aktu małżeństwa stwierdzającego zmianę nazwiska, a w przypadku małżeństwa zawartego przed konsulem lub organem zagranicznym - od dnia doręczenia odpisu aktu małżeństwa.
Natomiast w zakresie utraty ważności paszportu następuje dopiero po upływie 60 dni od dnia doręczenia ostatecznej decyzji administracyjnej lub prawomocnego orzeczenia sądu stwierdzającego zmianę danych albo sporządzenia aktu małżeństwa stwierdzającego zmianę nazwiska, a w przypadku małżeństwa zawartego przed konsulem lub organem zagranicznym - od dnia doręczenia odpisu aktu małżeństwa. W przypadku obywateli polskich przebywających za granicą termin wynosi 4 miesiące.
Nie mniej wymiany paszportu należy dokonać jak najszybciej bo o ile w tym konkretnym przypadku w mojej ocenie urzędnik nie ma racji to jednak problem nieaktualnych danych w paszporcie będzie co pewne czas powracał. PESEL Pana żonie zostanie nadany w trakcie meldowania jej w Polsce po zameldowaniu bez problemu dopisze Pan również żonę do swojego ubezpieczenia zdrowotnego.
Obawiam się, iż z punktu widzenia bardziej praktycznego i wiele szybciej dokonają Państwo wymiany paszportu w ambasadzie Rumunii niż jak będziecie Państwo przechodzi przez procedurę odwoławczą w przypadku każdego urzędu.
Natomiast do uzyskania obywatelstwa przez Pana żonę to jeszcze bardzo daleka droga. Po uzyskaniu prawa pobytu będzie musiała uzyskać prawo pobytu stałego a dopiero kolejny etap to uzyskanie polskiego obywatelstwa tj. po około 5 latach życia w związku małżeńskim.
