Kto wydaje decyzję o deportacji i jak się od niej odwołać?

O tym, czym jest deportacja i w jakich sytuacjach grozi ona cudzoziemcowi, pisaliśmy w poprzednim artykule "Czym jest deportacją i kiedy grozi cudzoziemcowi? Zobowiązanie cudzoziemca do powrotu do kraju, z którego przyjechał, ma formę decyzji wydawanej przez uprawniony organ, od której służy odwołanie.

Kto wydaje decyzję o zobowiązaniu do powrotu?

Decyzję zobowiązującą cudzoziemca do powrotu, w uzasadnionych przypadkach wynikających z art. 302 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach, wydaje:

1. z urzędu właściwy miejscowo komendant oddziału Straży Granicznej lub komendant placówki Straży Granicznej,
2. na wniosek wojewody, Ministra Obrony Narodowej, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefa Agencji Wywiadu, organu Krajowej Administracji Skarbowej, komendanta wojewódzkiego lub komendanta powiatowego (miejskiego) Policji – komendant oddziału Straży Granicznej lub komendant placówki Straży Granicznej, właściwy ze względu na siedzibę organu występującego z wnioskiem albo miejsce pobytu cudzoziemca.

Jakie są obowiązki organu wobec cudzoziemca niewładającego językiem?

Zarówno na etapie postępowania, jak i po wydaniu samej decyzji o deportacji, właściwy organ jest obowiązany zapewnić cudzoziemcowi, który nie włada językiem polskim w wystarczającym stopniu, możliwość skorzystania z pomocy tłumacza.

Wydawszy decyzję o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu, organ dokonuje w języku zrozumiałym dla cudzoziemca tłumaczenia (ustnego bądź pisemnego) podstawy prawnej, rozstrzygnięcia i pouczenia, czy i w jakim trybie przysługuje od decyzji odwołanie.

W jakim terminie można złożyć odwołanie od decyzji?

Jeśli wydana decyzja o zobowiązaniu do powrotu budzi wątpliwości cudzoziemca (np. nie zgadza się on z przyczyną, którą organ wskazał jako podstawę prawną zobowiązania go do powrotu), ma on prawo do odwołania się od niej w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Do kogo wnosi się odwołanie od decyzji?

Odwołanie od decyzji o zobowiązaniu do powrotu wnosi się za pośrednictwem organu, który ją wydał, do organu wyższego stopnia, którym w tego rodzaju sprawach jest Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców.

Odwołanie nie wymaga szczególnego uzasadnienia – wystarczy, że z jego treści wynika, iż strona jest niezadowolona z wydanej decyzji.

Jakie skutki powoduje niewniesienie odwołania od decyzji?

Rezygnacja z odwołania się od decyzji o zobowiązaniu do powrotu przez cudzoziemca (w tym poprzez złożenie do organu oświadczenia o rezygnacji w trakcie biegu terminu na wniesienie odwołania) powoduje, że decyzja staje się ostateczna i prawomocna, a co za tym idzie, po upływie 14 dni od doręczenia decyzji nie można już się od niej odwołać i podlega ona wykonaniu.

Co zrobić, jeśli uchybiony został termin na wniesienie odwołania?

Nierzadko zdarza się, że cudzoziemiec nie zdąży odwołać się w terminie od decyzji o deportacji. Jeśli wynikło to z przyczyn niezależnych od niego, ma on prawo złożyć wniosek o przywrócenie terminu, do którego musi jednocześnie dołączyć swoje odwołanie od decyzji zobowiązującej do powrotu.

Na odmowę przywrócenia terminu do wniesienia odwołania przysługuje zażalenie.

Co zrobić, jeśli Szef Urzędu podtrzyma decyzję o deportacji?

Jeśli Szef Urzędu nie uwzględni odwołania wniesionego przez cudzoziemca, przysługuje mu jeszcze możliwość wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

Jaki jest skutek wniesienia odwołania?

Do czasu upływu terminu na wniesienie odwołania (chyba że cudzoziemiec w trakcie jego biegu złożył oświadczenie o rezygnacji z odwoływania się) od decyzji zobowiązującej do powrotu, takiej decyzji się nie wykonuje. Taki sam skutek wywiera wniesienie przez cudzoziemca odwołania –  na czas rozpoznawania sprawy przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców cudzoziemiec nie musi opuszczać kraju.

Szef Urzędu, jeśli uzna odwołanie za uzasadnione, może wydać nową decyzję, w której uchyli lub zmieni tę zaskarżoną. Od takiej decyzji również, co oczywiste, przysługuje prawo do wniesienia odwołania. Szef Urzędu może także uchylić zaskarżoną decyzję i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania, jeśli wydając zaskarżoną decyzję, komendant Straży Granicznej naruszył przepisy postępowania.

Cudzoziemiec może, jeśli uzna to za uzasadnione, cofnąć wniesione przez siebie odwołanie i opuścić terytorium Polski.